Telmo Rodriguez, Spaans fenomeen…
Ik sprak een aantal weken geleden kort met Telmo Rodriguez. Dat is altijd een genot! Als je met hem rond de tafel gaat zitten leer je altijd iets of geeft hij stof tot nadenken. Wat maakt dit “geweten van de Spaanse wijnwereld” zo bijzonder?
Toen Telmo zijn studies afrondde in Bordeaux en vervolgens stages had gelopen bij mensen als Chave (Hermitage), Clape (Cornas) en Dürrbach (Trévallon), kwam hij terug in Spanje. Daar zag hij dat andere Spanjaarden die in Frankrijk hadden gestudeerd Franse druivenrassen en gewoontes naar Spanje brachten. Telmo trok de conclusie dat hij zich wilde richten op de oude kwaliteiten van Spanje als vrijstaande stokken, inheemse druivenrassen en “field blends”. Daarnaast was hij de eerste in Spanje die modernere etiketten introduceerde en zet hij zich af tegen de rigide Spaanse wijnwetten.
Vrijstaande stokken
Spanje was vroeger een land van vrijstaande stokken (bush vines): de stokken stonden per gebied en per wijngaard zover uit elkaar dat ze ieder aan voldoende water konen komen. Zet je stokken bij draadgeleiding ver uit elkaar , dan gaat de stok over de draden groeien en veel te groot worden. Om dat te voorkomen heb je bij draadgeleiding dus veel meer stokken per hectare nodig. Voor zoveel stokken is echter niet voldoende water beschikbaar en dan moet je gaan irrigeren, in gebieden die vaak toch al met een tekort aan water kampen. Bovendien hangen de druiven bij vrijstaande stokken meer in de schaduw wat minder kans geeft op “verbranding”. Ook geeft het minder “gestoofd” fruit en juist frissere zuren. Het enige nadeel van vrijstaande stokken is dat er meer handwerk bij komt kijken bij het wijngaardbeheer en de oogst. Telmo heeft er voor gekozen om uitsluitend met bush vines te werken.
Inheemse druivenrassen
Voor Telmo was het duidelijk dat er in Spanje zoveel goede inheemse druivenrassen zijn dat import uit Frankrijk van “the big five” (Chardonnay, Sauvignon Blanc, Merlot, Cabernet en Syrah) helemaal niet nodig is. Hij was één van de eersten die originele Rueda produceerde van Verdejo en Viura, hij omarmde Mencia en Godello in Valdeorras, Monastrell in Alicante, Moscatel in Malaga, Garnacha in Cebreros…..
Midden jaren negentig werd hij nog voor gek verklaard met deze filosofie maar inmiddels loopt iedereen hem nu achterna!
Field blends
Vroeger bestonden er in Spanje veel wijngaarden met diverse druivenrassen door elkaar heen, ook wel “field blends” genoemd. Tegen field blends wordt vaak ingebracht dat de rassen (die gezamenlijk worden geplukt) niet allemaal op hetzelfde moment rijp zijn. Ervoor spreekt dat de diversiteit en ziektebestendigheid toeneemt en dat het de complexiteit bevordert. Telmo heeft inmiddels twee wijngaarden met field blends in productie. Hij maakt er in Rioja Las Beatas van (genoemd naar de wijngaard, eerste jaargang beloond met 97 punten door Parker!) en in Valseorras As Caborcas. Prachtige, originele wijnen!
Spaanse wijnwetten
Telmo was de eerste die in 1995 het woord Reserva van een Rioja afhaalde. In zijn woorden: “I ask my wines how long they want to stay in the wood”. Het ene jaar kunnen druiven moeiteloos een rijping van 12 maanden in hout aan, in een ander jaar echter niet. Over Las Beatas was consternatie: het Consejo wilde aanvankelijk de met een field blend gemaakte wijn niet goedkeuren als een Rioja…terwijl er een tijd was dat alle Rioja zo gemaakt werd! Dit is door de Consejo niet op de spits gedreven en uiteindelijk voor hen gelukkig, gezien die enorm hoge internationale waardering.
