Rafael Palacios
Rafael Palacios is de jongste broer van Alvaro Palacios, die vooral bekend werd om zijn project in de Priorat. De familie Palacios heeft al sinds jaar en dag de bekende Palacios-Remondo bodega in het stadje Alfaro (Rioja Baja), waar Alvaro vertrok richting Priorat eind jaren 80. Rafa is de jongste van negen broers en zussen en werkte als oenoloog op het familiedomein in Rioja. Hij legde zich vooral toe op het perfectioneren van de witte wijn Plácet en kreeg zo de smaak te pakken om witte topwijnen te maken in Spanje.
Na een stage in Valdeorras in Galicia was hij overtuigd dat het hier zou zijn dat hij zijn grote witte wijn zou maken met Godello, de typische witte druif uit deze regio. Hij liet alles achter eind 2003 en in een paar maanden tijd zocht en kocht hij de oudste wijngaarden Godello in de hoogste vallei van Valdeorras, Valle del Bibei. Hij zocht vooral naar de hoogst gelegen, moeilijkst toegankelijke en kleinste rendement voortbrengende wijngaarden waar de dorpelingen niet meer in geïnteresseerd waren omdat die te veel werk met zich meebrachten en te weinig opbrengsten. Hij slaagde er in korte tijd in om 12 ha aan te kopen, huurde in de buurt een grote garage en kelder voor de vinificatie, en in 2004 maakte hij reeds zijn eerste As Sortes. Zijn tweede wijn, de Louro, volgde een jaar later en sedert 2011 is er ook de basiswijn Bolo.
Deze wijn sloeg dadelijk in als een bom en in korte tijd kregen zijn wijnen in binnen- en buitenland een ware cultstatus. Intussen gebruikt hij ook kleine hoeveelheden Treixadura en denkt hij reeds verder om het nóg beter te doen. De bouw van de bodega is volledig ondergeschikt aan het verwerven van de beste wijngaarden en het maken van de beste witte wijn, maar in 2011 zijn ondertussen ook de bouwplannen voldoende gerijpt.
Varieteiten
Rafael zelf noemt de Godello de ‘long’ van zijn wijnen; het is een glycerische cépage, met bijzonder weinig aroma’s. Niettemin, op grote hoogte, is deze druif in staat tot ware topprestaties en krijgt hij een fraîcheur die ongezien is. Godello heeft van nature hoge wijnsteenzuren, wat een goede evolutie in de tijd waarborgt. Treixadura is vergelijkbaar met Godello, maar heeft meer aromatische capaciteiten.
Intussen heeft Rafa 21 ha in eigendom, waarvan bijna 20 ha Godello en iets meer dan 1 ha Treixadura. Verder controleert hij nog 8 ha Godello.
Al de percelen worden biologisch bewerkt. Zijn beste percelen, Sorte O Soro, Sorte Antiga en Os Canieros bewerkt hij volledig volgens de biodynamische principes.
Terroir
De naam van de wijn As Sortes is Galicisch voor ‘erfloten’; het Galicisch erfrechtelijk systeem zit immers zo in elkaar dat elk kind een gelijk deel krijgt van een stuk grond; op die manier worden de wijngaarden natuurlijk ongelooflijk versnipperd en krijgt iedereen een ‘sorte’ of stuk erfgrond (lot). Het gebeurt vaak dat een wijngaard van 1 ha verdeeld is 10 verschillende erfloten of ‘sortes’. Het meervoud As Sortes zijn dus vele erfloten samen in één wijn.
Rafa heeft zijn wijngaarden in Santa Cruz do Bolo, waar de bodem verschillend is van de rest in Valdeorras. De bodem is hier volledig graniet met een boventextuur van grove zandkorrels afkomstig van de geërodeerde graniet. Het graniet hier is samengesteld uit veldspaat, mica en kwarts. Vooral de kwarts, een mineraal van gekristalliseerd silicium, geeft een mineralig en ziltig karakter aan de wijnen. De pluviometrie is hoog, waardoor de bodems een zeer lage pH hebben en dus een zeer hoge aciditeit. Al de ‘sortes’ hebben dezelfde bodems, waarbij alleen de textuur en de grootte van de korrels varieert. De hoogte varieert van 650 tot 720 m.
Het klimaat is continentaal met Atlantische invloeden. Vooral de hoogte en oriëntatie bepalen verder de verschillende microklimaatjes.
De meest aromatische druiven, door hun noordelijke oriëntatie, komen van Sorte Val Verde, Antiga en Chandoiro. De meest frisse, door de grote hoogte, komen van Sorte dos Santos, A Coalleira, Chao do Couso en O Serro. De meest complexe, door hun zuidelijke en zuidwestelijke oriëntatie en grote hoogte, komen van Sorte O Soro, Os Caneiros en Falcoeira.
Vinificatie
Waar Rafa veel belang aan hecht is de selectieve oogst van elk perceel, net om het unieke karakter van de verschillende percelen niet te verliezen. Alle druiven komen direct na de oogst op de sorteertafel. Ook een koude maceratie en een zo hoog mogelijke bescherming tegen oxidatie zijn technieken die hij gebruikt om geen kwaliteit te verliezen.
Het gebruik van foeders is zeer belangrijk: Rafa selecteert de eik uit Noord-Franse bossen; hoe kouder het bos, hoe minder aromatisch het hout, neutraler en met een betere oxygenatie voor de élevage sur lies. Het hout is licht getoast, gedurende vele uren met een zeer laag vuur zodat de poriën van de barrique zich openen, maar waardoor deze niet gemarkeerd wordt door rook of gebrande aroma’s.
Bâtonnage doet hij minder dan vroeger, aangezien hij merkt dat de wijnen karakter en persoonlijkheid verliezen door te veel gebruik te maken van de gistcellen.
De As Sortes wordt vergist in grote houten foeders van 500 liter gedurende iets meer dan een maand, waarna de wijn in diezelfde foeders een élevage van 6 maanden krijgt. Louro krijgt zijn gisting op foeders van 3000 liter gedurende 1 maand en een élevage van 5 maanden extra. Bolo wordt gevinifieerd op inox cuves.